De voor- en nadelen van een cheat day
Ben je nieuw in de sportschool? Of kunnen we je een echte fitboy of -girl noemen? In de fitnesswereld is de cheat day een waar begrip geworden. Een dag wanneer je even niet op de calorieën let en je dieet volledig links laat liggen. Maar wat heeft het eigenlijk voor zin? En is het wel slim om elke week een cheat day of meal in te plannen? Wij vertellen je alles wat je moet weten en zetten de belangrijkste voor- en nadelen op een rij.
Wat is een cheat day?
De naam zegt al genoeg: een cheat day is niets minder dan een dag waar je ‘cheat’ op je gezonde eetpatroon. Op deze dag mag je alles eten waar je zin in hebt zonder dat je let op de calorieën of het aantal koolhydraten. Alle regels van je gezonde levensstijl mogen verbroken worden en je speelt dus als het ware vals gedurende je dieet. Deze dag geeft je de vrijheid om te eten wat je lekker vindt, zonder je hier schuldig over te voelen.
Waarom een cheat day inplannen?
Veel mensen zweren bij een cheat day en ook veel fanatieke sporters zijn groot voorstander van deze dag zonder restricties, maar waarom eigenlijk? Het helpt veel mensen om hun gezonde eetpatroon vol te houden. Altijd gezond eten vergt veel doorzettingsvermogen en is moeilijk vol te houden zonder af een toe een kleine break te houden. Door deze kleine break heb je minder het gevoel dat je aan het diëten bent en je creëert als het ware een balans tussen gezond eten en iets minder gezond eten.
Er zijn niet alleen veel voorstanders van cheat days, deze dag waar alles mag levert ook veel kritiek op. Volgens verschillende fitness goeroes moet je een cheat day niet gebruiken om te vieren dat je een week gezond hebt gegeten, of als troost omdat je een wat mindere dag hebt gehad. Als je een keer iets ongezonds wilt eten, kun je dit gerust doen zonder het een cheat day te noemen. (1)
Een dag of een maaltijd ‘cheaten’?
Er zit een groot verschil tussen een cheat day en een cheat meal. Een cheat meal is een maaltijd waarin alle regels verbroken worden. Deze maaltijd kan op elke dag van de week worden gegeten. Dus heb je zin in patat? Of een craving naar een McKroket? Dan kun je dit gerust eten. De cheat meal geeft je de vrijheid om een keer in de week (of vaker) iets te eten waar je echt zin in hebt. Kies zelf of je liever een cheat day of een meal inplant.
Voordelen
De meningen zijn verdeeld over cheat days. Veel sporters zweren bij de dag zonder restricties vanwege de volgende voordelen (2).
- Een cheat day kan dienen als motivatie. Door deze dag word je gemotiveerder om de volgende dag je gezonde eetgewoonten weer op te pakken. Bovendien houd je je dieet langer vol als je weet dat je op een bepaalde dag in de week mag ‘zondigen’.
- Het dieet wordt leuker als er een cheat day aan toegevoegd wordt. Het zorgt namelijk voor meer variatie in je voedingspatroon.
Nadelen
Aan ieder voordeel zit een nadeel, zo ook bij de cheat day. Er zijn zelfs mensen die het gebruik van cheat days en meals sterk afraden. De belangrijkste nadelen zijn:
- Uit onderzoek is gebleken dat cheat days ervoor zorgen dat je de dagen erna meer calorieën binnenkrijgt. Een dag in de week ongezond eten verhoogd het verlangen naar slecht eten, niet alleen op de dag zelf, maar ook de dagen erna. Een dagje slecht eten en daarna het gezonde eetpatroon weer oppakken is dus niet zo effectief als het lijkt. Je maakt het jezelf namelijk alleen maar moeilijker om weer gezond te gaan eten. Voedingsdeskundige Melanie Rogers waarschuwt dat je de dag na het zondigen wakker wordt met meer zin in suiker en koolhydraten dan normaal (3).
- Je kunt je de dag na de cheat day moe en slap voelen. Je lichaam is het namelijk niet gewend om zo’n grote hoeveelheid suiker en vet in een keer binnen te krijgen.
- Het kan een slechte relatie met voeding veroorzaken. Cheaten of valsspelen wordt als iets negatiefs beschouwd. Je ziet de producten die je eet op cheat day dan ook als slecht of ongezond. Maar het eten van een iets minder gezond product is helemaal niet zo erg, ook niet als je dit op een niet cheat day doet. Cheat days kunnen jouw relatie met voeding dan ook erg verslechteren en dit kan resulteren in een eetstoornis (2).
Een gezonde relatie met eten opbouwen
Er zitten zowel een aantal belangrijke voor- en nadelen verbonden aan cheat days. Het is natuurlijk helemaal aan jou om te beslissen of je een cheat day wilt gebruiken of niet. Het allerbelangrijkste is dat je een gezonde relatie met eten opbouwt. Dit klinkt misschien makkelijk, maar dit is het helaas niet altijd. Vind een balans tussen gezond eten en cheat meals. Je hoeft namelijk niet altijd alleen maar gezond te eten, dit is onmogelijk. Als jij graag elke dag een klein stukje chocola wilt eten, doe dit dan! Dit stilt niet alleen jouw verlangen naar iets ongezonds, maar maakt het ook makkelijker om jouw dieet of voedingspatroon vol te houden. Gezond leven betekent op een gezonde manier omgaan met voedsel. Er zijn geen slechte of goede producten. En jezelf iets verbieden zorgt ervoor dat je het alleen maar liever wil. Voeg daarom ‘slechte’ producten met mate toe aan je dieet, in plaats van het verbieden van bepaalde voedingsmiddelen.
Hier moet je op letten tijdens een cheat day
Wil je graag proberen of een cheat day iets voor jou is? Dan zijn er een aantal dingen waar je op moet letten. Je kunt niet zomaar heel veel geen eten zonder hierbij na te denken. Het belangrijkste is dat je een caloriebalans creëert. Wil je afvallen? Dan moet je minder calorieën eten dan je verbruikt. Het omgekeerde geldt voor aankomen of spieren opbouwen. Als je wilt afvallen en een cheat day toevoegt aan je dieet is het belangrijk dat je je caloriebehoefte gaat berekenen. Hier wordt het aantal benodigde calorieën per dag mee bedoeld. Let op: de caloriebehoefte is voor iedereen anders. Neem daarom niet klakkeloos een dieet van iemand anders over.
Bovendien is het belangrijk om een ritme te vinden. Wil je één keer in de week cheaten, of toch liever één keer in de twee weken? Vind een ritme dat bij jou past. Om de twee weken een cheat day vergt misschien meer discipline, maar je zult wel sneller je doel bereiken. Je komt er alleen achter wat bij je past door het uit te proberen (4).
Wat vind jij van cheat days?
Bronnen:
1: De Bruin, B. (2018, 8 mei). Een cheatday inlassen is eigenlijk super slecht voor je. Cosmopolitan. https://www.cosmopolitan.com/nl/health-en-body/news/a158863/slecht-nieuws-het-is-helemaal-niet-goed-om-jezelf-te-belonen-met-cheatdays/
2: Mooren, V. (2021, 15 januari). Cheat day: wel of niet verstandig voor resultaat? Victor Mooren. https://www.victormooren.nl/vetverlies/cheat-day-wel-of-niet-verstandig-voor-resultaat/
3: Hogan, M. K. S. (2020, 17 februari). The Problem with Cheat Days | MyFitnessPal. MyFitnessPal Blog. https://blog.myfitnesspal.com/the-problem-with-cheat-days/
4: Leber, L. (2020, 11 november). Cheat day – Waar is dat goed voor? Foodspring Magazine. https://www.foodspring.nl/magazine/cheat-day
